AIR is het Architectuur Instituut Rotterdam. AIR ziet het als haar missie om zoveel mogelijk mensen mee te nemen in de complexiteit van de grote ruimtelijke vraagstukken, zoals de klimaatopgave, energietransitie, mobiliteitstransitie en de woonopgave. AIR gelooft dat ontwerp hét instrument is om het gesprek over de stad en de ruimtelijke opgaven breed te voeren. Met inhoudelijke activiteitenprogramma’s, onze netwerken en ervaring slaan wij een brug tussen cultuur en stadsontwikkeling, tussen verbeelding en maken, tussen denken en doen.
AIR initieert, organiseert en coördineert inhoudelijke activiteitenprogramma’s, waaronder debat- en lezingenreeksen, workshops, expertmeetings, stadlabs, cultuuronderwijs, talentprogramma’s, ontwerpcompetities, conferenties en festivals. Daarnaast organiseert AIR netwerken rond ruimtelijke vraagstukken en draagt AIR bij aan Rotterdams architectuurbeleid. Met onze programmering verbinden we lokale praktijken aan internationale opgaven en netwerken.
Vanuit de jarenlange betrokkenheid bij de stad heeft AIR een breed cultureel platform opgebouwd. AIR zet haar programmering, netwerk en ervaring in om mensen in de haarvaten van de samenleving te kunnen blijven betrekken bij de grote ruimtelijke vraagstukken. Zo worden lokale kennis, energie en ideeën zichtbaar, en krijgen deze een stem in grootschalige ruimtelijke planvorming. Bovendien wil AIR hun ideeën en leefwereld een stem geven in grootschalige ruimtelijke planvorming. Daarin speelt ontwerp een centrale rol.
Het is onze missie om het gesprek over het ontwerp van de stad te openen voor een breed publiek en de brug te slaan tussen cultuur en stadsontwikkeling, tussen verbeelding en maken, tussen denken en doen.
AIR wil de programmering en netwerken de komende jaren inzetten voor een
aantrekkelijk, duurzaam en inclusief Rotterdam. Hierbij spelen grote stadsprojecten en vele kleine initiatieven een betekenisvolle rol.
AIR probeert het denken over architectuur en het gesprek over de stad naar een hoger plan te brengen. Want als de Rotterdamse Architectuurcultuur relevant wil blijven, dan moet de stad ook blijven inspireren tot hoge kwaliteit, tot nieuwe ideeën, tot experiment en tot ruimtelijke antwoorden op de urgente vraagstukken.
AIR programmeert tussen de randen van cultuur en stadsontwikkeling. We zijn open, samenwerkingsgericht en werken samen met een breed scala aan partners; zowel grote internationale- als lokale kleinschalige initiatieven.
AIR positioneert zichzelf als agenderend en verbindend platform in de stad. We hebben kennis, ervaring en netwerk. We bieden onafhankelijkheid, een brede oriëntatie, openheid en een verbindend vermogen.
AIR wil met zijn programmering en netwerken inzetten op een innovatief, duurzaam en inclusief Rotterdam. De stad wordt steeds meer divers, dit vraagt om inclusief denken en doen. Het uitgangspunt van AIR is het samen stadmaken: van, voor en door iedereen
Enerzijds is het ruimtelijk en procesmatig vormgeven aan een inclusieve stad een belangrijke inhoudelijke agenda. Anderzijds voelt AIR een culturele opdracht om de veelkleurigheid van de stad te weerspiegelen en voorop te lopen in diversiteitsbeleid. AIR wil door programmering, netwerkvorming en voorbeeld stellend beleid inspireren tot verandering en daarbij ook de volgende generatie betrekken.
AIR is een onafhankelijke stichting met een maatschappelijke doelstelling. AIR volgt de Governance Code Cultuur, de Code Diversiteit en Inclusie en de Fair Practice Code. Momenteel bestaat de Raad van Toezicht uit:
Voorzitter
Peter van der Gugten – Heijmans Ontwikkeling N.V. (sinds 4-7-2018, herbenoemd tot 4-7-2025)
Anne van Veenstra – TNO Strategic Analysis & Policy (sinds 3-12-2019, herbenoemd tot 3-12-2027)
Erica van Engel – zelfstandig ondernemer, Founder Belief in Business & Styles With A Story (sinds 1-5-2021 tot 1-5-2025 / 2029)
Urias Santos Bakker – Directeur Onderhoud & Ontwikkeling bij Havensteder (sinds 1-5-2021 tot 1-5-2025 / 2029)
Rob van Kalmthout – Rebel Group (sinds 30-6-2023 tot 30-6-2027 / 2031)
David Hess – Kraaijvanger Architects (sinds 30-6-2023 tot 30-6-2027 / 2031)
Gezamenlijk bevoegd. Beloningsbeleid: onbezoldigd
AIR kent een lange historie, die teruggaat naar de jaren tachtig van de vorige eeuw. Als onderdeel van de Rotterdamse Kunststichting initieerde het toen tien internationale ontwerpmanifestaties onder de naam Architecture International Rotterdam.
De eerste AIR-manifestatie over de Kop van Zuid sloeg in als een bom. Ontwerpend onderzoek zette het voormalige haventerrein in een geheel nieuw licht. Het kaartbeeld van de Italiaanse architect en theoreticus Aldo Rossi vormt een levendige herinnering aan de manifestatie, die door hedendaagse professionals ook nu nog wordt geroemd.
In 2002 wordt AIR omgevormd tot een lokaal architectuurinstituut: Architectuur Instituut Rotterdam. Op initiatief van toenmalig wethouder Herman Meijer vormde oud rijksbouwmeester Wytze Patijn het oude AIR om tot het AIR wat het nu is.
Doelstelling was het organiseren van publiek debat over de ruimtelijke ontwikkeling van de stad, en bewustzijnsvergroting bij de Rotterdammer over zijn gebouwde omgeving.
Het nieuwe AIR krijgt van het gemeentebestuur de opdracht mee te inspireren tot hoogwaardig opdrachtgeverschap. Rotterdamse opdrachtgevers verenigen zich op persoonlijke titel in de Van der Leeuwkring. Deze kring is vernoemd naar Kees van der Leeuw, die een sleutelrol vervulde in het wederopbouwproces van Rotterdam.
In 2009 wordt de eerste Van der Leeuwprijs uitgereikt aan de architect Joost Kühne voor zijn project aan de Boomgaardsstraat. De prijs onderscheidt private initiatiefnemers die met hun projecten meerwaarde voor de stad weten te creëren.
Op verzoek van de gemeente Rotterdam neemt AIR de gehele organisatie van de Rotterdam Architectuurprijs voor zijn rekening. De eerste editie staat onder voorzitterschap van architecte Francine Houben. In 2010 is transformatie het thema, en ontvangt het schoolgebouw van de Jan Prins/St. Willibrordusschool de vakprijs en de RDM-loods op Heijplaat de publieksprijs.
In 2015 neemt AIR het initiatief tot meerjarige samenwerking met het Rotterdamse platform Vers Beton. AIR draagt in belangrijke mate bij aan de financiering van een hoofdredacteur en auteurs. Er worden tot op de dag van vandaag goed bezochte artikelen over architectuur, stedenbouw en stedelijke ontwikkeling gepubliceerd.
Het succes van het Stadmakerscongres 2015 overtreft alle verwachtingen. Ruim 600 Rotterdamse, Nederlandse en Europese stadmakers vullen de Schouwburg Rotterdam de hele dag door. Stadlabs presenteren zich, stedenbouwkundige Matthijs van Ruijven presenteert de Kaart van de Stad. Guest Urban Critic Alexandros Washburn adresseert de vluchtelingenproblematiek als het belangrijkst ruimtelijke issue van dit moment.
In 2016 nam AIR samen met Rotterdam Festivals en Rotterdam Partners het initiatief tot het organiseren van de Rotterdam Architectuur Maand. Hiermee stond heel de maand juni Rotterdam in het teken van architectuur. Met grote publiekstrekkers in de weekenden, volop lezingen en doorlopende exposities en ruim 30 deelnemende partijen viel er veel te doen voor iedereen die de architectuur van Rotterdam wilde beleven of wilde meepraten over de toekomst van de stad.
