07 februari 2025
Architectuurkritiek: “Met de renovatie van de Ungerpleinflat schieten de meeste Rotterdammers niks op”
Leestijd: 3 minuten
Delen:
Rond de jaarwisseling kwamen er weer 49 woningen bij in Rotterdam: hoera! Elk nieuw woongebouw haalt immers beetje bij beetje de druk van de woningmarkt. Als het aanbod tenminste ook aansluit op de vraag. Hoe zit dat bij deze 49 woningen?
Iedereen die de stad in- of uitrijdt over de Schiekade, kent de Ungerpleinflat. Met dertien verdiepingen is het een rijzig gebouw in een omgeving met woningen van vier- à vijf woonlagen. De Ungerpleinflat staat er al ruim negentig jaar en is daarmee onderdeel van het collectief geheugen.
De architect van de flat is Jo van den Broek, die zich na de Tweede Wereldoorlog zou onderscheiden als architect van de Wederopbouw en samenwerkte met Jaap Bakema onder de naam Van den Broek en Bakema. De Ungerpleinflat is een van de bekendste van zijn vooroorlogse ontwerpen.
De flat maakt deel uit van het Ungerpleincomplex (gebouwd in 1928-1934), een groter woningbouwplan rondom het Ungerplein. Via twee onderdoorgangen in de woningen aan het plein zijn twee straten in de wijk erachter bereikbaar: de Obreenstraat en de Schefferstraat. De woontoren was bij voltooiing de hoogste van de stad. Dit grootstedelijke gebaar hield verband met het omvormen van de Schiekade van waterweg met smalle straten aan weerszijden tot hoofdverkeersader die toegang bood tot Bergpolder en de nieuwe wijk Blijdorp, toen nog volop in aanbouw.
“De toren begon letterlijk uit elkaar te vallen: in 2021 viel er een raam te pletter op straat”
De Ungerpleinflat was, anders dan de nabijgelegen Bergpolderflat naar ontwerp van generatiegenoot Willem van Tijen, niet bedoeld voor arbeiders: de woningen waren maar liefst 145m2 groot. Voor wie waren de woningen dan bedoeld? Van den Broek verwoordde het in 1934 als volgt: “De hooge bebouwing langs den Noordelijke verkeersweg is niet voorgesteld als oplossing voor de minimale goedkope woning. Niettemin is zij blijkens recente ervaring toch economisch bruikbaar, speciaal voor het klein intellectuele gezin, dat voor een georganiseerd modern wonen voelt en voor de aantrekkelijkheid en het comfort daarvan iets extra kan en wil betalen.”
In de jaren zestig veranderde de bestemming naar kantoor, gevolgd door een renovatie in 1986 waarbij de ranke stalen raamkozijnen vervangen werden door dikkere antracietkleurige kozijnen met anoniem spiegelglas. In de beginjaren van deze eeuw kwamen verdiepingen leeg te staan en begon de toren letterlijk uit elkaar te vallen: in 2021 viel er een raam te pletter op straat.
Foto: Sylvana Lansu
Meer lezen?
Lees het volledige artikel gratis op Vers Beton.
AIR x Vers Beton
AIR maakt het mogelijk dat Vers Beton jaarlijks tien onafhankelijke artikelen kan publiceren over architectuur en stedelijke ontwikkeling rond verschillende thematieken, met stadsverhalen of concrete aanbevelingen. Deze artikelen zijn gratis te lezen op Vers Beton, ook zonder abonnement.